Kitle iletişim araçları hayatımıza girip tüm toplumca kullanılmaya başlandıkça kendi ünlülerini yaratmıştır. Radyo, TV, gazete veya dergi gibi toplumsal haberleşme şekillerinden her biri kendi içinde kendi ünlülerini yaratmıştır. Kullanılan araçlar toplumda kullanımı ne kadar çok ise ünlülerinin ve topluma yön verme gücüde o kadar çok artmıştır. Toplumda herkes TV izliyorsa TV toplumu etkileme, yönlendirme ve bilgilendirme konusunda en yüksek etkiye sahip oluyor. Bu da TV ünlülerin toplum içindeki gücünü belirliyor.
Günümüzün iletişim aracı ise internet olmuştur. Kendinden önceki teknolojilerinin hepsini bünyesinde barındırıyor diyebiliriz. Radyo veya bir TV kanalı olabildiği gibi bir gazete veya dergi gibide olabiliyor ya da kendine özgü bir sitede olabiliyor.
Her teknoloji gibi gücü artınca kendi ünlülerini yaratmış oldu. Blog yazarları (Blogger), Twitter fenomenleri, Youtube kanalları (Youtuber) ve Vine ünlüleri gibi birçok alanda yüz binlerce veya milyonlarca takipçisi olan ünlülerimiz oldu.
Bazı kişilerin takipçilerinin sayısının milyonları aşması bu kişilerin artık çok geniş kitleleri etkileme ve yönlendirme gücünü ortaya çıkardı. Bu kadar büyük kitlelerin interneti takip etmesi ise internet toplum içinde kullanım oranının çok yükseldiğini gösteriyor. Bu kullanım oranı da artık yeni ve en güçlü kitlesel iletişim aracımızın internet olduğunu gösteriyor.
İnternetin gücünün ne boyutlara geldiğini şu gözlemlerle anlayabiliyoruz. Birincisi artık çok büyük markalar bile internet üstünden reklam vermeye başladılar. İkincisi kendi ünlülerini yaratmış durumda. Bu ünlülerin milyonlarca izleyeni olduğunu gören markalar kendi reklamlarında oynatmaya başladılar. Üçüncüsü ise her hangi bir konuda örneğin teknoloji konusunda bir basın veya tanıtım toplantısı yapılacaksa eskisi gibi yazılı basın (Dergi, gazete) veya görsel basın (TV) davet edilirken artık internet ünlüleri diğer basın görevlileri ile eşit derecede çağırılıyorlar. Hatta sırf internet ünlülerini kapsayan tanıtım veya basın toplantıları düzenleniyor.
Televizyonun liderliği kaybettiği de belli olmaya başladı. Artık gündem oluşturan televizyonlar yok internetin oluşturduğu gündemi takip etmek zorunda olan televizyonlar var. İnternet fenomenleri TV reklamına, programlarına hatta dizilerde veya sinema filmlerinde oynamaya başladılar.
İnternetin gücü ve geldiğini noktayı az çok belirledik. Peki internet ünlülerinin durumu nedir?
Öncelikle bana göre en büyük sorun denetimsizlik ve özgürlüğün getirdiği sınırsız uygulamalar. Eski görsel veya yazılı basın bir şekilde denetim altında idi. Bu denetime baskıcı, özgürlükçü olmayan ya da saçma yönleri var denebilir orası ayrı bir tartışma konusu fakat sıfır denetimsizlik büyük soruna yol açıyor.
Yaşları 12-13 olan milyonlarca takipçisi olan onu izleyerek örnek alabilecek bir kanalda yayıncı kişi sürekli küfür ediyor. Bu da takipçilerde bunun sıradan bir şey olduğu fikri doğabilir. Zaten takipçilerde yorumlarda aşırı kavgaya ve küfürleşmeye gidiyorlar. İzlediklerini örnek alıyorlar diyebiliriz. Gençlere kötü örnek olmayayım sorumluluğuna sahip yayıncı maalesef çok az.
Küfürden daha kötü olay ise kazanacağı geliri arttırmak uğruna kötü alışkanlık denilen türde şeylerin reklamını yapanlar da var. Milyonlarca takipçi içinden 12-13 yaşındaki gençlerin geleceğini etkileyecek çok kötü kararlar almasına sebep olabilecek durumlar yaşanabilir. Kötü alışkanlıkları özendiren kişi sayısı azımsanmayacak durumda. Bazısı farkında olmadan yapıyor fakat bazısı gelen paraya bakarım tarzında hiç çekinmeden reklamını bile yapıyor.
Takipçilerin etkilendiği kadar yayıncılarda etkileniyor. Toplum içinde ya da yaşadığı çevrede hoş olmayan davranışları, lafları veya küfürleri edemezken takipçilerden gelen harikasın, şahanesin veya bayılıyorum küfür etmene gibi yorumlara bakıp küfür eden yayıncılar var. O yorumları yazanların kimlikleri belli olmadan olsa bile yaşamlarına devam edecekler ama yayıncı olarak sizin yüzünüz sesiniz kimliğiniz belli olduğu için sizin yaptığınız ayıp olarak kalacaklar. Yayıncılar video benim yüklerim silince geçer gider gibi düşünüyorlar sanırım. İnternete eklenen hiçbir şey kaybolmuyor. Gelecekteki yaşamlarında karşılarına olumsuz bir gelişme olarak bu yayınlar hep çıkacaktır. Bir iş görüşmesinde veya evlenecekleri zaman karşısındaki kişiden olumsuz yanıtlar alabilirler. Çocukları ve torunları olacak o yayınlar hep bir yerlerde duracak. Ayda 3-5 bin lira kazanacağım diye (ki bu parayı zaten bir meslek edinirseniz iş yaşamınızda kazanabilirsiniz ) olmadığınız kişiliklere bürünüp öyle davranmak ileride kötü sürprizler yaşamanıza sebep olabilir. Toplum içinde yapmayacağınız davranışları burası sanal diyerek yaparsanız o videolar bir gün gerçek hayatınızda karşınıza sanal değil gerçekten çıkarlar. Ailenize ve çevrenize karşı utanacağınız işlere girişmeniz ilerde yayıncılar için sorun açabilir.
Kanalların veya yayıncıların içeriklerinin ne olduğu ne kadar özgün olduğu konusunda ise durum maalesef pekiyi değil. Teknolojik olarak yabancı devletleri hep geriden takip ettiğimiz için büyük kısmı yabancılardan alınmış durumda. Çok az özgün içerik var.
Yabancı yemek kanalı açtığında kopya olur almayalım denemez. Tabi ki bazı konular her ulus için olması gereken şeyler. Bazı konularda aynı olması sorun değil fakat yayın kalitesinin iyi yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu alanda da işini hakkıyla yapan çok az yayıncı var.
Maalesef yayınlardaki birçok bilgi özensiz kopyala yapıştır mantığı hatta bazısı yanlış bilgilerle dolup taşmış durumda.
İçeriklerin çoğu kopyala iken şu an kopyanın da kopyası durumu oluşmaya başladı. Bir konuda bir şekilde tutulan bir kanalın birden çok kopyası çıkmaya başladı. Kalite giderek düşmeye başladı.
Bu tür sorunlar her yeni teknolojinin çıktığı ilk zamanlardaki acemilikler zorluklar içinde hep yaşanmıştır. Umarım zamanla düzelir.