6 Şubat 2018 tarihinde SpaceX şirketinin ürettiği Falcon Heavy roketi uzaya başarıyla fırlatıldı. Uzay çalışmaları için şu ana kadar üretilmiş en güçlü roket olarak tarihe geçti.
Falcon Heavy roketinin özellikleri nelerdir?
Ortasında bir büyük roket ve iki yanında iki yardımcı küçük roketten oluşmaktadır. SpaceX firması ortadaki büyük rokete ana çekirdek ya da merkez çekirdek adını veriyor. Diğer iki roket ise yardımcı çekirdek olarak adlandırabiliriz.
Ana çekirdek başındaki kapsül içinde uzaya fırlatılacak nesneler taşınıyor.
Roketlerin en önemli özelliği ise yeniden kullanılabilir özellikte olmasıdır. Geçmişte uzay görevlerinde kullanılan roketler bölümler halinde üretiliyordu. Yakıtı biten bölüm roketten atılıyor ve diğer bölüme geçiliyordu. Yani inanılmaz pahalı olan roketler tek seferlik kullanılıyordu. Bu yüzden her uzaya çıkışın maliyeti yüzlerce milyon doları bulabiliyordu. Ayrıca her bir roketin üretimi uzun sürdüğünden dolayı uzun aralıklarla uzaya çıkılabiliyordu. Uzay çalışmalarının yavaş ilerlemesinin sebeplerinden birisi de buydu.
Falcon Heavy roketi ise yakıtı biten yardımcı çekirdekler ile ana çekirdek dünyaya geri dönerek iniş yapabilecek şekilde üretiliyor. Roket dünyasındaki bu yeni teknoloji ile roketler defalarca kullanılabilir hale geldi. Rokete sadece yakıt yüklenmesi yetiyor.
Bu teknoloji sayesinde artık her bir uçuş onlarca milyon dolar seviyelerine kadar düşürülmüş olacak. Böylece uzay çalışmaları çok daha hızlı ilerleyebilir hale gelmiş olacak.
Fırlatılış bir reklâm çalışması mıydı?
Basınımızda bolca çıkan haberlerde genelde bunun büyük bir tanıtım çalışması olduğu ifade edildi. Bu olayın gelecek açısından önemi gibi önemli ayrıntıların üstünde çok durulmadı ve gündemimiz içinde unutuldu gitti.
Bu bir güç gösterisi ve Mars gezegenine giden yolda büyük bir adım atma çabasıydı.
Mars yörüngesine bir cisim gönderilerek hedefin Mars olduğu açıkça ima ediliyor. Ayrıca roketin yeteneklerini sergilemesi için bir deneme fırlatılışıydı. Bu yıl içinde uzaya uydu göndermek gibi birkaç uzay görevinde Falcon Heavy roketi kullanılacak. Ayrıca Mars yolunda çok önemli bir test gerçekleştirilmiş oldu. SpaceX firması da test fırlatılışı kelimesini kullanıyor.
Reklâm kısmına gelince elbette uzaya uydu göndermek isteyen ülkelere roketlerinin çalıştığını göstermek için yapılan bir reklâm ayağı da var. Ayrıca bu olayı reklâma dönüştürme fırsatını kullanmasına şaşırmamak gerekir. Zira bu kadar yüksek maliyetli uzay çalışmalarında firmanın da gelir elde etmesi gerekiyor. Mars yörüngesine yerleşecek olan araba da kendi markaları olan Tesla olması normaldir. Ayrıca araçta oturan mankenin giydiği uzay elbisesi de yine kendi üretimleri olan bir üründü. Reklâm olanaklarını da sonuna kadar kullandılar.
Fırlatma ne oranda başarılı oldu?
Fırlatma başarılı olarak gerçekleşti. Ana çekirdek Mars yörüngesine yerleşecek olan Tesla marka otomobili başarılı şekilde yörüngeye çıkardı. Şu an Mars yolunda ilerliyor. Önümüzdeki aylarda Mars yörüngesine girme işleminin sonucunu görmüş olacağız.
Fırlatma sonrasında yardımcı çekirdek olarak adlandırılan 2 roket inecekleri noktalara inerek geri dönmeyi başardılar. Fakat ana çekirdek olarak adlandırılan roket inişi gerçekleştiremedi. Açıklamalarda denizde bulunan iniş noktasına roketin geri geldiği fakat motorlarını çalıştıramadığı için denize düştüğü ifade edildi.
Ana çekirdek roketin inişi neden gerçekleştiremediği hakkındaki ayrıntıları firma yakında bulacaktır ve varsa hataları çözüme kavuşturacaklardır.
Bu roket çalışmalarının sonucu nereye varabilir?
İlk bakışta basit ve her zaman ki gibi yapılan bir roket fırlatılışı şeklinde görebiliriz. Fakat bu olay uzay çalışmalarında çok büyük değişikliklerin olmasını sağlayacak.
Birincisi roketlerin defalarca kullanılması sayesinde artık her bir uzay görevinin maliyeti onlarca milyon dolar seviyelerine kadar düşebilecek. Bunun sonucunda uzay görevlerinin sayısı eskiye göre çok daha fazla gerçekleşecek. Bu da Ay üstünde kurulacak bir uzay üssü ve Mars gezegenine yerleşmeyi çok daha kolay hale getirecek. Zaten Mars yörüngesine bir araç göndermek Mars insanlı uçuşu için bir denemeydi. Roketin üretilmesinin ana nedenlerinden birisi Mars görevinde kullanılacak olmasıydı.
İkincisi ise yeni bir çağın başlangıcına çok yakın olmamızdır.
Bundan 400–500 yıl önce insanlık teknolojinin gelişmesi ile birlikte denizlere açılmış ve Amerika gibi yeni kıtalar keşfedilmişti. Bu çalışmaları yapan batılı ülkeler birçok sömürge elde etmiş ve bu ülkeler bunların sayesinde zenginleşmişlerdi. Bu zenginliği bilime ve teknolojiye yatırarak dünyanın en güçlü ve zengin ülkeleri konumuna yükseldiler.
Geçmişte dünyamız denizlerinde kendileri yol arayan ülkelerin gemileri gibi uzayda bir yer kapma yarışı başlamış görünüyor. Mars gezegenine ilk varanlar orada hak sahipliklerini ilan etmeleri kaçınılmaz sondur.
Ayrıca uzayda yer alan uzay taşları içinde dünyamızda çok nadir bulunan değerli elementler ve madenler bulunuyor. Güneş sistemimizde bolca gökte taşı var ve bunların en önemlisi Satürn gezegenin halkalarında bulunuyor.
Uzay madenciliğinin temel adımları atılmış oluyor.
Geçmişte yaşananları ülkemiz sadece seyretmişti. Şu an günümüzde de aynısı gerçekleşiyor. Tek farkı gezegenimizde değil güneş sistemimizde gerçekleşecek olmasıdır.
Tek bir göktaşında yüzlerce milyar dolarlık altın ya da platin gibi değerli maden bulunma olasılığı var. Belki de 1–2 trilyon dolarlık ya da çok daha üstündeki değerler çıkacak karşımıza. Yani bir uzay seferinde onlarca ülkenin ekonomisine denk geliri kazanabilecekler.
Ülkemizde bir iki yıl ya da çok daha uzun sürelerde çalışarak kazandığımızı bir görevde elde edebilecekler.
Ülke olarak bu tür haberler gündemimize bile gelmiyor. En fazla böyle büyük gelişmelerde çok büyük reklâm bu ya veya büyük olay denilip 2 günde unutuyoruz. Dünya ise farklı bir noktaya hızla ilerliyor. İnsanlık kendi güneş sistemine yerleşmeye başlamak üzere.
Fırlatmanın görüntü kaydını SpaceX firmasının resmi Youtube kanalından izleyebilirsiniz.
Video linki: https://www.youtube.com/watch?v=wbSwFU6tY1c
Dili İngilizcedir.
Ayrıca Barış ÖZCAN Youtube kanalında fırlatma anını kendi anlatımıyla canlı olarak yayınladı. Bu canlı yayının görüntü kaydına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=yG-9XIIELk4
Ayrıca fırlatmadan 2 gün sonra fırlatma sonuçlarını değerlendirdiği bir video daha yayınladı. Bu videoya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=FfW2yyxBHpg&=&t=226s
Falcon Heavy roketi hakkında tüm detaylı teknik bilgilere aşağıdaki sayfadan ulaşabilirsiniz.
http://www.spacex.com/falcon-heavy
Notlar:
SpaceX resmi internet sitesi:
http://www.spacex.com/
SpaceX resmi Youtube kanalı:
https://www.youtube.com/user/spacexchannel