Bir zamanlar dünya elektronik teknolojisine yön veren Japon elektronik devleri çok zor günler geçiriyor. Dünya elektronik alanında büyük bir değişim yaşanıyor. Bu alanda öncü olan Japonya yerini Güney Kore ve Çin’e bırakıyor.
Japonya elektronik sanayisinin gelişimi nasıl oldu?
1945 yılında 2. Dünya Savaşının sona ermesiyle Japonya yenilgi sonrasında sanayi atılımları yaparak kendini geliştirmeye çalıştı. Bu sanayi dallarından birisi de elektronik sanayisiydi. Elektronik sanayisi savaş öncesinde de belli ölçüde var olan Japonya elektronik firmaları çok büyük yatırımlar yaptı. Bildiğimiz birçok Japon elektronik markası da bu yıllarda doğdu.
Başlarda dünyada Japon üretimi ürünler kalitesiz, ucuz ve dayanıksız olarak görülüyordu. Yıllar geçtikçe dünyadaki Japon ürünlerinin algısını değiştirdiler. 1980’li ve 1990’lı yıllarda ise dünya elektronik piyasasında öncü konumuna yükseldiler.
Walkman ve oyun konsollarının doğduğu ülke olarak dünya elektronik sanayisine yön verir hâle geldiler.
Günümüzde Japon markalarının durumu ne?
Bir zamanların en iyi elektronik ürünlerini üreten Sanyo 2009 yılında bir başka Japon markası Panasonic tarafından satın alındı. Birçok alanda dünyada satış yapan marka artık birçok ürün türünü üretmiyor. Birkaç ürün haricinde artık pek görünmeyen bir marka olarak yaşamını sürdürüyor.
Bir dönem kaliteli dijital fotoğraf makineleri üreticisi olan Olympus karıştığı yolsuzluk skandalları sonucunda artık piyasa da yer bulamıyor. Üretici ana uzmanlık alanı olan mikroskop lensleri ve sağlık cihazları alanında tutunmaya çalışıyor.
TV alanında 1980’li yılların sonunda dünyaya damga vuran Sharp markası ise iflas noktasına gelmişti. İflas erteleme ile hayatta kalmaya çalışan firma 2015 yılında ikince kez iflas erteleme istemişti. 2016 yılında ise iPhone telefonlarını üreten Çinli Foxconn tarafından satın alınmıştı. Çinliler tarafından satın alınması elektronik alanında gücün Çin’e kaydığının delillerinden birisidir. Birçok elektronik parça üretim teknolojisi ve bilgi birikimi Çinlilere geçmiş oldu.
Bir dönem TV ve dizüstü bilgisayar alanında önemli yeri olan Toshiba markası da 2015 yılında karıştığı muhasebe skandalıyla zor günler yaşıyor. Nükleer enerji ile uğraşan alt şirketinin açtığı çok büyük zarar sonucunda şirketin iflas edebileceği belirtiliyor. Birçok üretim birimini satışa çıkararak iflastan kurtulmaya çalışıyor. Çip üretim biriminin satışı büyük oranda tamamlandı. Alıcılardan birisi de Güney Koreli bir elektronik firmasıydı.
Hala birçok Japon elektronik firması gücünü korumaya devam etmektedir. Sony ve Canon bu markalara birer örnektir. Japon firmaları kendilerini geliştirip ve atılım yapıp eski güçlerine ulaşacaklar mı yoksa tamamen Çin ve Güney Kore gibi rakiplere yenilecekler mi? Bunu zaman gösterecek.
Dünya elektronik sanayisinde son durum ne?
Bir zamanların öncü Japon markaları artık birer birer piyasadan yok oluyorlar. Ellerindeki patentler ile ileri teknoloji sanayi sırları ile birlikte Çin ve Güney Kore firmaları tarafından satın alınıyorlar.
Çin aynı Japonya markalarının yaşadığı durumu yaşıyor. İlk önce kalitesiz, ucuz ve dayanıksız görülen Çin markaları artık dünyada bu algısını değiştiriyor. Huawei ve Xiaomi gibi markaları artık çok daha kaliteli ürünler üretiyorlar. Yakın gelecekte bu alanda yeni Japonya olacak diyebiliriz.
Güney Kore ise elektronik parça üretiminden elde ettiği teknoloji birikimini elektronik markalar ortaya çıkarmada kullandı. Samsung ve LG gibi markaları tüm dünyada tanınıyor. Üstelik bu ürünlerin işlemci dâhil birçok ileri teknoloji parçasını kendileri üretiyor.
Genel olarak Çin şirketleri önce montaj yapıp elde ettikleri geliri şirket ve teknoloji satın alarak gelişerek ilerliyorlar.
Güney Kore ise temelden ilerliyor diyebiliriz. Parçalar üzerinde teknoloji ve bilgi birikimi sağlayıp dünyadaki elektronik markalarına parça satıyorlardı. Buna örnek iPhone parçalarının büyük kısmının Samsung tarafından üretilmesi ve AMD Ryzen işlemci ailesinin Samsung üretim teknolojisiyle üretilmesi buna örnektir. Şimdi ise artık bağımsızlıklarını ilan ettiler diyebiliriz.
Dünya elektronik sektöründe üretimin çok büyük kısmı Asya ülkelerinde oluyordu. Artık sadece üretim yerleri yani ülkeleri değişiyor diyebiliriz. Bu yer değişimi ne kadar küçük ya da büyük olacak zamanla göreceğiz.